Asuman’ı sevmezdi Vedat. Zaten onu sevip sevmemek arasında ince bir çizgi olduğu da yoktu ya. Kimse tam bir tarifini yapamazdı mazlumun, ne hallere düşmüştü.

Asuman’ın insanları çeşitliydi. Eskisinden daha çok anılırdı adı, ancak hiç doğru söylenmezdi. Koca bir köyde hafıza problemi vardı belli ki. Göçenler de zaten hiç dönmezdi deli köye.

“Asuman kızım toparladı kendini. Neyse ki sahip çıkıyorlar garibe. Yoksa n’apardık bir başımıza kalıp? Bir o dinliyor derdimizi.”

Vedat her köşe başında görürdü Asuman’ı. Adına dualar edilirdi, şimdiye kadar konuştuğunu ise kimse görmemişti. İyileşemiyordu gariban. Ondandır ki; herkes ona kol kanat gerilmesi gerektiğini düşünür, yanındaki Cemal’e dualar ederlerdi. Akrabasıydı galiba Cemal, Cemal gitse de başkası gelirdi zaten. Kimse sorgulamadan ne var ne yok yüceltirlerdi, o zaten yüce kişiyi.

Deli köyün nüfusu kalabalıktı. Her birbirini gören Asuman’dan bahsederdi ama. Konuşacak başka hiçbir şey yokmuş gibi, Cemal’e şükredip devam ederlerdi. Ama ne yiğitti Cemal de. Deli köyü akıllı ilan etmişti. Hoş o gelince deli köye çıkmıştı adları ya. Bir gün dedi annesine Vedat, Halil’in yanına gideceğim diye. Annesinin yüreğine ateş düşmüş. Oğlunun günahkâr olduğunu, bir suçlunun yanına gideceğini düşündükçe geceleri uyku tutmamış. Asuman’a gidip ağlamış, içini dökmüş. Asuman yine cevap vermemiş.

Halil bir grup adamıyla, Asuman’ı öldürmeye kalkmış yıllar önce. Deli halk düşmemiş bu tuzağa, daha da sarılmışlar Cemal’e. Deli köy enteresandı ki, Asuman’ı öldürmeye teşebbüs edenler serbestçe gezerdi. Halil yapmadım demişti, Asuman‘ı onlar susturdu. Köy halkı cinayete ses çıkarmamış olabilirdi ancak Cemal’e laf getirmezdi. Derbeder ettiler adamı. Halil’in dediğine göre Asuman değilmiş o, kılık değiştirtmişler, her şey bir komploymuş. Halil aslında köyü de Asuman’ı da korumaya çalışıyormuş. Kendisini öyle savunmuş. Dışlamışlar Halil’i.

Deli köy deliliğe alışkınmış ama Cemal daha da korumuş Asumanlarını. Halil’i değil, onun dediğine inananları birer birer asmış meydanda. Kalanlar da deli taklidi yapmaya başlamışlar bu yüzden.

Gün gelip Asuman konuştuğunda, eskisi gibi edeceği her dua tutacakmış. Cemal biliyormuş olacakları, haber etmiş. Zamanla dillerden düşmüş Asuman, herkes Cemal’e dönmüş yüzünü. Ondan beklemişler dua etmesini. Cemal bekleyin demiş bir. Dertlerinin dermanı ondaymış.

Vedat Halil’e sormuş. Asuman neden hiç konuşmazmış, neden bunca sevilir ancak tanınmazmış. Ondan kurtulurlarsa eğer deliler kendiliğinden akıllanır, diye düşünüyormuş Vedat. Halil korkmuş sorusundan. Git demiş deli köyden. Artık başka yol yokmuş.

“Asuman’ın suçu. Onun yüzünden deli oldu herkes burada. Herkesin derdi o.” dedi Vedat. Sesini kısık tutmuştu. Yüksek sesle sadece Cemal konuşabilirdi köyde. Halil hüsrana uğradı. Kimse tarafından anlaşılmıyordu. Akıllılar da delilere hizmet ediyordu.

“Küllü Köy’de Berillerini yakmışlar, gizli deliler var orada da…saklanmışlar. Kaçabiliyorsan kaç oraya ancak Asuman’ı yakayım deme.”

“Asuman kalırsa, bunlar hiç akıllanmaz.”

“Cemal giderse de Asuman dile gelmez derler.”

“Asuman dile gelse akıllanacaklar mı?”

Halil’i bir daha gören olmamış. Başka köylerde mecnun oldu diyenler varmış. Vedat köyden göçtüğünde, hiç beklemediği birine rastlamış köprüde. Tüm öfkesi içindeymiş. Asuman onu görünce konuşuvermiş. Meğer Asuman hiç deli köye uğramamış. Başkasını gösterip kandırmışlar, köle edip dilsizleştirmişler. Asuman göründüğü gibi mazlum da değilmiş hem. Duaları gerçekleştirecek kudreti de varmış. Halil göçmeden önce bulmuş meğer onu, başından beri haklıymış.

Vedat nefretine yenilip deli taklidi yaparken kazara katılmış Cemal’in sürüsüne. Beyaz siyaha karışınca, gri Halil’in duası tutmuş neticesinde.

Cemal’in köyünde deliler artmış, Haliller azalmış. Zamanla Asuman’ın yüzünü hatırlayan dahi kalmamış. Deliler ayaklanmış, cevap istemişler.

Dua edin demiş Cemal, ben sizi akıllandıracağım. Önce bir takın şu hunileri.